Trang Chính
^oo^
Lịch sử lễ giáng sinh và cây noel
Lễ Giáng-Sinh là lễ kỷ-niệm ngày sinh-nhật của Chúa Jesus. Tuy
lễ Giáng-Sinh là ngày lễ của những người theo đạo Thiên-Chúa, nhưng cứ
đến ngày lễ này thì mọi người, bất cứ theo đạo nào, cũng được hưởng niềm
vui tự-nhiên do không khí Giáng-Sinh mang lại.
Không phải chỉ những người tin
theo đạo Thiên-Chúa mới đi lễ nhà thờ, chăng đèn kết hoa trước nhà, và
trưng-bầy cây Nô-En (Noel) trong phòng khách mà mọi người dù theo bất-cứ
đạo nào cũng tổ-chức ăn-mừng lễ Giáng-Sinh. Người người đều vui,
cảm-thông, và hưởng trọn niềm ấm-cúng thanh-bình cùng yêu thương trong
mùa Giáng-Sinh đầy hy-vọng vì Mùa Giáng-Sinh đã tạo cơ-hội giúp mọi
người bỏ hết những hận-thù và ích-kỷ nhỏ-nhen nếu có mà họ không thể
thực-hiện trước đó được.
Có rất nhiều người cảm-thông
ý-nghĩa của mùa Giáng-Sinh một cách tự-nhiên mà không thắc-mắc hay
băn-khoăn gì. Nhưng nếu tìm-hiểu thêm ý-nghĩa của Lễ Giáng-Sinh, Cây
Nô-En, và Ông Già Nô-En, chúng ta sẽ thấy thú-vị vô cùng.
I. Lễ Giáng-Sinh
Tiếng Anh gọi Lễ Giáng-Sinh là
Christmas, tiếng Anh cổ thời xưa gọi Lễ Giáng-Sinh là Cristes Maesse. Từ
Cristes Maesse có nghĩa ngày lễ của Chúa (Christ’s Mass). Ngày Lễ
Giáng-Sinh được tổ-chức vào 25 Tháng 12 dương-lịch để kỷ-niệm ngày sinh
của Chúa Jesus Christ và được coi là ngày nghỉ lễ chính-thức của các
nước có người theo đạo Thiên-Chúa.
Câu truyện về ngày sinh của Chúa
Jesus có tên bằng tiếng Anh là Nativity. Chúa Jesus do Đức Mẹ
Đồng-Trinh tự-nhiên mang thai mà sinh ra. Sự thụ-thai này do quyền-lực
thần-diệu của Thượng-Đế tạo ra trong khi bà Mary còn đồng-trinh. Chúa
Jesus được sinh ra trong một chuồng ngựa (stable) tại Bethlehem và được
đặt trong máng cỏ (manger) vì lúc đó trong nhà trọ (inn) không còn một
phòng trống nào. Sau đó, Chúa Jesus được Đức Mẹ Mary và chồng của bà là
Joseph nuôi-nấng tại Nazareth, một thành phố ở phía bắc Israel. Khi được
12 tuổi, Chúa Jesus đến giáo-đường ở Jerusalem và đã làm kinh-ngạc các
giáo-sư về môn Mosaic Law với sự hiểu biết của ngài.
Khi lớn lên, Chúa Jesus chọn
được 12 người Tông-Đồ cùng ngài đi khắp nơi ở Palistine để giảng đạo,
chữa bệnh, và thực-hiện các phép-lạ. Một trong những phép-lạ đó là phép
“Loaves and Fishes”(những ổ bánh mì và những con cá). Chuyện phép-lạ này
được người ta truyền lại là khi Chúa Jesus thuyết-giảng ở một đám đông
trong lúc họ rất đói, người ta chỉ tìm thấy 5 ổ bánh mì và 2 con cá. Thế
mà nhờ Chúa Jesus làm phép trên 5 ổ bánh mì và 2 con cá này rồi ra-lệnh
cho các đệ-tử của ngài phân-phát đồ ăn cho tất cả mọi người. Sau khi
mọi người được phát đầy-đủ đồ ăn và ăn một cách no- nê, người ta thấy 12
chậu đồ ăn vẫn còn đầy.
Nhờ việc đi rao giảng lời của
Thượng-Đế, ngài đã có rất nhiều tín-đồ và đồng-thời cũng có nhiều kẻ
thù. Cuối cùng, Chúa Jesus bị tên Judas Iscariot phản-bội, bị Pontius
Pilate – người lãnh-đạo dân Do-Thái lúc bấy giờ kết-án, và bị
chính-quyền La-Mã đóng đinh trên thập-tự giá. Những người Thiên-Chúa
giáo tin là ngài đã cải-tử hoàn-sinh và sự phục-sinh này đã cứu-vớt được
bao linh-hồn.
Theo những tài-liệu liên-quan
tới ngày sinh-nhật của Chúa Jesus, người ta thấy Chúa Jesus không phải
sinh vào ngày 25 tháng 12 mà có thể vào tháng 4 hay tháng 5 và có lẽ
trước đó 3 năm, tức là cách đây (2004) là 2007 năm. Tây-lịch được tính
theo năm đầu-tiên sau khi Chúa sinh ra đời. Theo niên-giám La-Mã, Lễ
Giáng-Sinh đầu-tiên được tổ-chức ở La-Mã vào năm 336 Tây-Lịch Kỷ-Nguyên.
Tuy-nhiên, ở miền đông đế-quốc La-Mã, một buổi lễ được tổ-chức vào ngày
6 tháng giêng để kỷ-niệm chung cho ngày sinh-nhật và ngày rửa-tội của
Chúa Jesus. Cũng vào ngày 6 tháng giêng này ở Jerusalem thuộc Do-Thái
(Israel) người ta chỉ tổ-chức lễ kỷ-niệm ngày sinh-nhật của Chúa mà
thôi.
Mãi vào thế kỷ thứ IV, hầu-hết
các nhà thờ ở miền đông đế-quốc La-Mã mới chấp-nhận tổ- chức sinh-nhật
Chúa Jesus Christ vào ngày 25 tháng 12. Trong lúc ấy ở Jerusalem, người
ta vẫn chống-đối việc tổ-chức Lễ Giáng-Sinh. Nhưng về sau này, Lễ
Giáng-Sinh lại được chấp-nhận ở Jerusalem. Các nhà thờ ở nước Armenia,
một nước ở Tây-Á, đã không chấp-nhận Lễ Giáng-Sinh. Họ tổ-chức ngày
sinh-nhật của Chúa vào 6 tháng giêng. Sau khi Lễ Giáng-Sinh, 25 tháng
12, được thiết- lập ở miền đông đế-quốc La-Mã, ngày kỷ-niệm lễ rửa-tội
của Chúa được tổ-chức vào 6 tháng giêng, ngày mà ba vị thông-thái
(Magus) từ miền đông đế-quốc La-Mã đến Bethlehem để chiêm-ngưỡng Chúa
Hài-Đồng.
Những tục-lệ cổ-truyền về Lễ
Giáng-Sinh bắt nguồn từ sự trùng-hợp ngày sinh của Chúa với những ngày
lễ kỷ-niệm về nông-tang và mặt trời vào mùa đông (Winter Solstice) của
những người không theo đạo Thiên-Chúa.
Ở La-Mã, ngày 17 tháng 12 là
ngày lễ Saturnalia để kỷ-niệm thần Saturn. Đây là thời-gian ăn chơi
tưng-bừng nhất và là dịp để mọi người trao-đổi quà kỷ-niệm. Ngày 25
tháng 12 cũng được coi là ngày sinh-nhật của Thần Mithra, Thần Toàn-Chân
Thái-Dương, thuộc xứ Ba-Tư. Năm mới của người La-Mã là ngày 1 tháng
giêng dương-lịch. Vào những dịp này người ta trang-hoàng nhà cửa bằng
cây lá xanh tươi và hoa đèn rực-rỡ. Trẻ con và người nghèo được trao quà
tặng.
Lửa, đèn, và nến là vật
tượng-trưng của sự ấm-cúng và sự sống, nó luôn-luôn liên-hệ với các
lễ-lạc vào mùa đông của cả những người theo đạo Thiên-Chúa và các đạo
khác. Từ thời trung-cổ, cây thông, một loại cây vạn-niên-thanh, là
biểu-hiệu cho sự sống và luôn-luôn liên-hệ với Lễ Giáng-Sinh.
II. Cây Nô-En
Tiếng Nô-En mà người Việt ta
thường dùng bắt nguồn từ chữ Pháp là “Noel” và có nghĩa là Giáng-Sinh.
Cây Nô-En có tên bằng tiếng Anh là Christmas Tree. Cây Nô-En thường là
cây thông nhân-tạo làm bằng ni-lông (lylon) hay là cây thông thật được
chặt ở rừng đem về nhà. Người ta trang- trí cây thông này bằng dây đèn
đủ màu cùng với các đồ trang-hoàng khác như giấy bạch-kim để giả làm
tuyết-phủ, kẹo xanh trắng đỏ có hình cây gậy ba-toong (candy canes), các
gói quà giả, các quả bóng nhỏ đủ màu làm bằng thủy-tinh, hình
thiên-thần, và cây thánh-giá, v.v. Cây thông sau khi được trang-hoàng
như thế có tên là cây Nô-En. Dưới chân cây Nô-En người ta có các gói quà
do những người trong gia-đình mua để tặng cho nhau. Cây Nô-En là một
thứ không thể thiếu được trong mùa Giáng-Sinh.
Việc dùng cành thông và vòng hoa
kết bằng lá xanh (wreath) treo ở mặt ngoài cánh cửa nhà để biểu-lộ sự
ước-mong vĩnh-cửu cho đời sống con người là cổ-tục của người Ai-Cập
(Egyptian), Trung-Hoa, và Do-Thái. Việc tôn-thờ cây thông và vòng hoa
rất được thông-dụng ở Châu-Âu đối với người không theo đạo Thiên-Chúa.
Tục-lệ này vẫn còn tồn-tại sau khi họ nhập-đạo Thiên-Chúa.
Người ở các nước Thụy-Điển,
Đan-Mạch, và Na-Uy, gọi chung là người Scandinavian, thường trang-hoàng
nhà-cửa và vựa lúa với các loại cây vạn-niên-thanh vào dịp năm mới để
xua đuổi ma-quỉ. Họ còn dựng cây cho chim trú ngụ trong mùa Giáng-Sinh.
Phong-tục này còn có ở Đức. Người ta đặt cây Nô-En ngay ở lối ra vào hay
ở trong nhà vào những ngày nghỉ lễ giữa mùa đông.
Cây Nô-En hiện-đại ngày nay có
được là do phong-tục của Tây-Đức. Cái khung-cảnh chính của vở kịch nổi
tiếng hồi trung-cổ về sự-tích Ông Adam và Bà Eve là một cây thông có
treo những quả táo gọi là Cây Thiên-Đàng tượng-trưng cho Vườn Địa-Đàng
(Garden of Eden). Người Đức dựng Cây Thiên-Đàng (Paradise Tree) trong
nhà vào ngày 24 tháng 12, ngày hội tôn-giáo, để kỷ-niệm Ông Adam và Bà
Eve. Người ta treo những miếng bánh bít-qui (biscuit) gọi là wafers trên
Cây Thiên-Đàng tượng-trưng cho dấu-hiệu của Chúa Jesus đứng ra chuộc
tội cho nhân-loại. Sau này người ta thay thế bánh Wafers bằng bánh
cúc-ki (cookie) có đủ hình-dáng khác nhau. Cả những cây đèn-cầy hay nến
cũng được dùng làm biểu-tượng của Chúa đứng ra chộc tội cho nhân-loại.
Trong cùng một phòng có
trưng-bày cây Nô-En vào mùa Giáng-Sinh, người ta còn dựng một
Kim-Tự-Tháp Giáng-Sinh (Christmas Pyramid). Đây là một cấu-trúc bằng gỗ
hình tam-giác với các kệ để đồ (shelves). Bên trên các kệ này có bày các
pho-tượng nhỏ và trang-trí bằng cây vạn-niên- thanh, đèn cầy, và một
ngôi sao. Vào khoảng thế-kỷ thứ 16 thì Christmas Pyramid và Paradise
Tree được kết-hợp lại thành cây Nô-En (Chistmas Tree). Phong-tục này đã
được thịnh-hành trong giáo-phái Tân-Giáo của Luther ở Đức vào thế-kỷ thứ
18. Nhưng mãi tới một thế-kỷ sau đó, cây Nô-En mới ăn rễ sâu vào
truyền-thống của người Đức.
Cây Nô-En được du-nhập vào đất
Anh từ đầu thế-kỷ thứ 19 và rất được thịnh-hành vào giữa thế-kỷ đó.
Sở-dĩ được như vậy là nhờ công của Hoàng-Tử Albert, chồng Nữ-Hoàng
Victoria. Ở Anh, vào thời đó, người ta gọi cây Nô-En là Victorian Tree.
Cây Victorian Tree được trang-trí bằng đèn cầy, kẹo, cùng các thứ bánh
đặc-biệt treo ở cành cây bằng dây băng (ribbon) hay dây giấy đủ màu.
Phong-tục trưng-bầy cây Nô-En
vào dịp Giáng-Sinh đã được những người di-dân gốc Đức mang vào Bắc-Mỹ từ
đầu thế-kỷ thứ 17. Sau đó cây Nô-En được thịnh-hành nhất vào thế kỷ thứ
19. Cây Nô-En còn thịnh-hành ở Austria, Switzerland, Poland, và Holland
trong giai-đoạn này. Ở Trung- Hoa, Nhật-Bản, và Việt-Nam, phong-tục
trưng-bày cây Nô-En là do các nhà truyền-giáo Âu-Tây mang vào từ thế-kỷ
thứ 19 và 20.
III. Ông Già Nô-En
Từ thủa bắt-đầu, Ông Già Nô-En
có tên là “Saint Nicholas.” Theo truyền-thuyết thì Ông Già Nô-En
Nicholas có lẽ là một vị Giám-Mục người Hy-Lạp ở vào thế-kỷ thứ 4.
Nicholas được nổi-tiếng về lòng tốt của ông. Tuy-nhiên các nhà sử-học
không thể xác-quyết sự-kiện về đời sống cũng như sự hiện-hữu của ông.
Trong tiếng Anh, Ông Già Nô-En có tên là “Santa Claus.” Tiếng “Santa
Clause” được dịch từ tiếng Đức “Sinter Klaes.”
Trong tiếng Pháp, Ông Già Nô-En có tên là “Le Père Noel.”
Truyện thần-thoại về Ông Già
Nô-En kể rằng Santa Claus tặng quà một cách bí-mật cho những người gặp
cảnh khó-khăn. Ngoài-ra, Ông Già Nô-En còn có những tên như Nicholas of
Bari và Nicholas of Myra. Theo tục-truyền, Ông Già Nô-En được sinh-ra ở
hải-cảng cổ Lycia của thành-phố Patara thuộc Tiểu-Á Tế-Á (Asia Minor).
Khi còn trẻ, Ông Già Nô-En đi du-lịch đến Palestine và Egypt. Ông trở
thành Giám-Mục của thành phố Myra, Lycia, thuộc Tiểu-Á Tế-Á. Ông bị tù
trong vụ hành-hạ những người Thiên-Chúa-Giáo thuộc triều-đại Hoàng-Đế
La-Mã Diocletian. Sau đó, ông được thả ra vào triều-đại vua Constantine
Đại-Đế (Thế-Kỷ Thứ 4) và tham-dự Hội-Đồng Lần Thứ Nhất của Nicaea,
Council of Nicaea, vào năm 325 dương-lịch. Nicaea là một thành-phố của
Bithynia thuộc Asia Minor. Hội-Đồng Council of Nicaea có mục-đích
xác-nhận lòng tin vào Thiên-Chúa và kết-tội chủ-thuyết Arianism, một
chủ-thuyết chối bỏ Chúa Jesus.
Vào thế-kỷ thứ 6, lăng-tẩm của
ông Già Nô-En rất nổi-tiếng ở Myra thuộc Tiểu-Á Tế-Á. Vào năm 1087,
những người thủy-thủ và lái-buôn Ý đã cải-táng ngôi mộ của ông và mang
di-hài ông về Bari, Ý-Đại-Lợi. Sự cải-táng này đã là một sự-kiện lịch-sử
và được người ta làm lễ kỷ-niệm hằng năm vào ngày 9 tháng 5 dương-lịch.
Từ đó tiếng-tăm của ông được truyền đi khắp nơi và Bari đã trở nên một
trung-tâm hành-hương đông-đảo nhất. Lăng-tẩm của ông được đặt tại Đại
Giáo-Đường thuộc South Nicala, Bari, Ý Đại-Lợi .
Truyền-thuyết về Ông Già Nô-En
càng ngày càng nhiều. Chuyện đầu-tiên được kể về một phép-lạ rất
nổi-tiếng là khi ba vị sĩ-quan bị kết-án tử-hình rồi lại được tha sau
khi Vua Constantine Đại-Đế nằm mơ thấy Nicholas. Kế đến là những chuyện
người ta kể là Ông Già Nô-En đã từng cứu những trẻ em khỏi bao thảm-họa.
Lòng ngưỡng-mộ đối với Ông Già Nô-En bành-trướng ra khắp thế- giới. Tên
của ông được dùng để đặt tên cho rất nhiều nơi ở các nước. Tên họ của
nhiều người cũng bắt nguồn từ tên Nicholas như: Nichols, Nicholson,
Colson, và Collins.
Ông Già Nô-En đã được chọn làm
vị thánh hộ-mệnh của nước Nga, Hy-Lạp, các hội từ- thiện, các công-đoàn,
các trẻ em cùng thủy-thủ đã được cứu vớt lên khỏi bờ biển Lycia, và các
thành- phố như Fribourg, Switz, và Moscow. Đã có hàng ngàn nhà thờ ở
Châu-Âu được xây lên để thờ Ông Già Nô-En, trong đó có một nhà thờ do
Hoàng-Đế La-Mã Justinian Đệ-Nhất xây vào thế-kỷ thứ 6 ở đô-thị cổ
Constantinople, bây giờ là Istanbul,
một thành-phố lớn nhất của Turkey (Thổ-Nhĩ-Kỳ).
Các phép-lạ của Ông Già Nô-En đã
là đề-tài ưa-thích cho nhiều nghệ-sĩ thời trung-cổ. Ngày hội
truyền-thống về Ông Già Nô-En trở thành cơ-hội cho các nghi-lễ của Boy
Bishop, một phong-tục phổ-biến của người Âu trong đó một cậu con trai
được chọn làm vị Giám-Mục và ở tại chức cho tới ngày Holy Innocents’
Day, tức ngày 28 tháng 12 dương-lịch.
Sự biến-đổi Nicholas thành Đức
Cha của Lễ Giáng-Sinh (Father Christmas) hay Đức Cha của tháng giêng
(Father January) đã xảy-ra lần đầu-tiên ở Đức, rồi đến các quốc-gia
trong đó có Reformed Churches chiếm đa-số. Tiếp đến là ở Pháp, ngày hội
Ông Già Nô-En được tổ-chức vào dịp Giáng-Sinh và Năm Mới. Những di-dân
người Hòa-Lan theo đạo Tin-Lành ở thành-phố New Amsterdam, bây giờ là
thành-phố New York City, đã gọi Nicholas là Nhà Ảo-Thuật Nhân-Đạo và sau
trở thành Ông Già Nô-En, tức Santa Claus.
Ở Hoa-Kỳ và Anh-Quốc, Nicholas
là thánh hộ-mệnh của mùa Giáng-Sinh. Theo truyền- thống, Giáng-Sinh là
ngày hội của gia-đình và của trẻ con. Người ta trao-đổi quà tặng với
nhau trong dịp này. Từ năm 1969, ngày hội Ông Già Nô-En không còn được
ghi lên lịch, nhưng việc tổ-chức kỷ- niệm Ông Già Nô-En thì được
tùy-nghi tổ-chức theo mỗi nơi.
Ngày nay tục-lệ rước Ông Già
Nô-En rất thịnh-hành. Tùy theo từng địa-phương, người ta tổ- chức cuộc
rước Ông Già Nô-En (Santa Claus Parade) theo các ngày khác nhau ở mỗi
thành-phố, thường là vào từ trung-tuần tháng 11 trở đi cho đến giữa
tháng 12 dương-lịch. Trong cuộc diễn-hành
Ông Già Nô-En này, người ta làm
những xe hoa thể-hiện đặc-tính của từng hội-đoàn hay các cơ-sở
thương-mại và cũng thể-hiện ý-nghĩa của mùa Giáng-Sinh. Ngoài ra, người
ta còn có các ban nhạc diễn-hành đi theo đám rước này để tấu lên các bài
hát Giáng-Sinh. Mặc dầu thời-tiết lạnh và tuyết phủ đầy khắp không-gian
mà mọi người vẫn tham-dự cuộc vui một cách tưng-bừng và náo-nhiệt.
Ở mỗi nhà vào dịp Giáng-Sinh
người ta còn mua những đôi vớ hay tất (pair of socks) đỏ treo bên cạnh
lò sưởi ngay chỗ ống khói. Họ tin là vào đêm Nô-En, Ông Già Nô-En sẽ
cưỡi xe trượt tuyết do bầy hươu có cánh kéo từ trên trời xuống trần-gian
để cho ông đem túi quà vào thăm mỗi nhà qua lỗ ống khói và bí-mật bỏ
quà vào mỗi chiếc vớ cho trẻ con. Người ta tưởng-tượng ra Ông Già Nô-En
với hình-dáng của một ông già béo mập, vui-vẻ, có râu bạc trắng, mặc
quần áo màu đỏ, và mang túi quà phát cho trẻ con vào đêm trước ngày Lễ
Giáng-Sinh (Christmas Eve).
Vậy, ông già Noel đến từ đâu?
Đối
với người Công Giáo, Thánh Nicolas (trong tiếng Việt có thể viết: Thánh
Ni-cô-la) là vị thánh quan thầy của trẻ em, là một trong những vị thánh
quen thuộc, thường cầu bầu cho dân chúng. Đặc biệt ngày nay, người ta
cho rằng hình ảnh Ông già Noel trong dịp Lễ Giáng Sinh chính là hiện
thân của Thánh Nicolas. Lễ kính vị thánh này là vào ngày 6, tháng 12
hằng năm (ngày mất Thánh Nicolas). Để tỏ lòng kính trọng đến Thánh
Nicolas
Thánh Nicolas sinh sống vào thế kỷ
thứ IV. Truyền thuyết kể rằng ông là một linh mục rất nhân từ. Ông có
nhiều phép lạ và đi khắp nơi để cứu người như: cứu ba sĩ quan vô tội
khỏi bị án tử hình, cứu các thủy thủ khi tàu bị lâm nạn, cứu ba cô gái
giữ gìn phẩm hạnh… và có một bài hát kể rằng có ba đứa trẻ ban đêm đi
lạc vào nhà một tên đồ tể và bị tên này giết rồi chặt khúc ra đem ướp
muối. Bảy năm sau Thánh Nicolas đi ngang qua và cứu chúng sống lại.
Bởi vậy Thánh Nicolas là thánh
bảo hộ cho trẻ con, cho người đi biển và cho những chàng trai trẻ còn
độc thân cũng như Thánh Catherine bảo hộ cho các cô gái trẻ chưa lập gia
đình… Lễ của Thánh Nicolas là 6/12, ngày ông mất. Trong đêm 5-6 tháng
12, ông bay lên trời với con ngựa chở đầy quà và bánh kẹo cho trẻ em.
Ông đáp xuống để quà trong đôi giày ống của trẻ. Và để đáp lễ, các gia
đình đã để sẵn cà rốt và củ cải cho ngựa của thánh Nicolas ăn
Dù Ông già Noel được coi là hình
ảnh của Thánh Nicolas nhưng hình dáng và những hành động của Ông già
Noel không phải ban đầu đã giống như bây giờ mà đó là cả một sự phát
triển dài qua sự tưởng tượng phong phú của con người.
Đầu tiên, năm 1809, nhà văn Washington Irving tả Thánh Nicolas đi trên không trung để phân phát quà.
Năm 1821, nhà văn Clement Clarke
Mooreviết một truyện thần thoại về Noël tên là Đêm trước Giáng Sinh (The
night before Christmas) trong đó Ông Già Noël xuất hiện trong chiếc xe
trượt tuyết được tuần lộc kéo.
Tác giả Moore cũng viết một bài
báo đăng trong tờ nhật báo Sentinel tại New York ngày 23/12/1823 có tên
‘’Cuộc viếng thăm của Thánh Nicolas’’ (A Visit From St Nicholas). Bài
viết này nói về Ông già Noel đem quà phát cho trẻ con bằng xe được 8 con
tuần lộc kéo. Con tuần lộc thứ 9 đã được thêm vào từ năm 1939, có nhiệm
vụ soi sáng đường đi nhờ chiếc mũi đỏ và sáng
Các quốc gia ở Bắc Âu như: Đan
Mạch, Thụy Điển, Na Uy, Iceland, Phần Lan đều tự nhận rằng xưởng chế tạo
đồ chơi của ông già Noel nằm ở quốc gia họ.
Ngày nay, người ta chấp nhận Ông già Noel là hóa thân của Thánh Nicolas ở thành Myra, Thổ Nhĩ Kỳ.
So với những quốc gia Bắc Âu
được cho là xuất xứ của ông già Noel, Phần Lan có vẻ được biết đến nhiều
hơn hết. Là một đất nước nổi tiếng về du lịch mùa đông và tuyết, cùng
những món ăn đặc sản như cá hồi và thịt tuần lộc, ông già Noel cũng là
biểu tượng văn hóa du lịch của Phần Lan. Người ta cho rằng ông già Noel
cư ngụ tại Lapland, miền Bắc Phần Lan. Thành phố Rovaniemi, thủ đô của
vùng Lapland, được xem là thủ phủ của ông già Noel. Làng ông già Noel
nổi tiếng ở Rovaniemi, nằm ngay vành đai Bắc Cực là nơi sinh sống và làm
việc quanh năm của ông. Ngôi làng có rất nhiều điểm tham quan như văn
phòng ông già Noel, nơi ở của các chú lùn, bưu điện ông già Noel, lò
bánh Giáng Sinh…
Nguồn gốc của cây noel?
Cây thông đóng vai trò quan
trọng trong lễ hội người Đức thời Trung đại do màu xanh trường tồn của
nó. Khi mùa đông đến, cây cối trở nên vàng vọt, lá rụng tơi tả thì cây
thông vẫn khỏe mạnh, cành lá sum suê xanh tốt. Vì vậy dân cư vùng Bắc Âu
cho rằng cây thông là linh hồn của thời tiết đẹp.
Cây thông có thể sẽ làm ngày dài
hơn, mặt trời sẽ sớm quay về trái đất đánh tan cái lạnh băng giá của mùa
đông khắc nghiệt, mang mùa xuân về cho nhân lọai. Cây thông được xem là
biểu tượng của niềm hy vọng & sức sống mới trong lễ hội đón chào
năm mới.
Nguồn gốc thực của cây Giáng
sinh có thể gắn liền với những vở kịch thiên đường. Vào thời Trung Cổ,
những vở kịch về đạo đứcđược biểu diễn khắp Châu Âu, thông qua các vở
kịch ấy người ta có thể truyền bá các bài kinh thánh. Những vở kịch nói
về nguồn gốc của loài người và sự dại dột của Adam và Eve ở vườn Eden,
thường được diễn vào ngày 24 tháng 12 hàng năm. Cây táo là một đạo cụ
trong vở kịch, nhưng vì các vở kịch được diễn vào mùa đông, các loài cây
đều chưa kết trái nên các diễn viên phải treo những quả táo giả lên
cành cây. Phong tục cây Giáng sinh trở nên phổ biến ở Ðức vào thế kỷ 16.
Người theo đạo Cơ đốc mang cây xanh vào trong nhà và trang hoàng cho
chúng trong dịp lễ Giáng sinh. ở những vùng vắng bóng cây xanh, mọi
người tạo ra các đồ vật hình chóp từ gỗ và trang trí cho nó các cành cây
xanh và nến. Chẳng bao lâu sau, phong tục cây Giáng sinh đã trở nên phổ
biến ở các nước Châu Âu.
Tiếng cười của ông già Noel
“Hô hô hô! Chúc mừng Giáng sinh” (Ho ho ho! Merry Christmas!) được miêu tả là tiếng cười sảng khoái của Ông già Noel!
Và ngành Bưu chính Canada đã lấy mã bưu chính cho các thư gửi tới Ông già Noel ở Bắc Cực là: “H0H 0H0”
Các chú tuần lộc của ông già Noel
9 chú tuần lộc kéo chiếc xe
trượt tuyết của Ông già Noel, theo thứ tự là: Rudolph, Dasher, Dancer,
Prancer, Vixen, Comet, Cupid, Donner,Blitzen. Tuy nhiên, không phải ngay
từ ban đầu, Ông già Noel đã có đủ 9 chú tuần lộc.
Năm 1821, trong bài Đêm trước
Giáng Sinh (The night before Christmas) của nhà văn Clement Clarke
Moore, Ông già Noël có 8 chú tuần lộc và tên lần lượt của từng chú là:
Dasher, Dancer, Prancer, Vixen, Comet, Cupid, Donner,Blitzen.
Đến năm 1939, chú tuần lộc mũi đỏ – Rudolph được thêm vào và như vây, Ông già Noel đã có 9 chú tuần lộc.
Vòng lá mùa vọng
Vòng lá mùa vọng là vòng tròn
kết bằng cành lá xanh thường được đặt trên bàn hay treo lên cao để mọi
người trông thấy. Cây xanh thường được trang hoàng trong các bữa tiệc
của dịp Đông chí – dấu hiệu của mùa đông sắp kết thúc. Trên vòng lá đặt 4
cây nến. Tục lệ này khởi xướng bởi các tín hữu Lutherans ở Đức vào Thế
kỷ XVI để nói lên sự giao tranh giữa ánh sáng và bóng tối.
Vòng lá có hình tròn nói lên
tính cách vĩnh hằng và tình yêu thương vô tận của Thiên Chúa. Màu xanh
lá nói lên hi vọng rằng Đấng Cứu Thế sẽ đến cứu con người. 4 cây nến bao
gồm ba cây tím – màu của Mùa Vọng, cây thứ 3 là màu hồng, là màu của
Chúa Nhật Thứ Ba Mùa Vọng, hay còn gọi là Chúa Nhật Vui Mừng (Gaudete
Sunday).
Thiệp Giáng Sinh
Bắt nguồn từ năm 1843 khi ông
Henry Cole – 1 thương gia giàu có nước Anh đã nhờ Horsley – 1 họa sỹ ở
London thiết kế 1 tấm thiệp thật đẹp để tặng bạn bè. Vào Noel năm đó,
Horsley trình làng tấm thiệp đầu tiên trên thế giới và sau đó nó đã in
ra 1000 bản. Thiệp Giáng sinh nhanh chóng bùng phát và trở thành mốt
thịnh hành ở Anh trong suốt 10 năm kể từ khi Chính phủ Anh thông qua đạo
luật năm 1846 cho phép bất kì người dân nào gửi thư đến bất kỳ nơi nào
với giá rẻ. Không lâu sau, trào lưu này du nhập sang Đức và tới 30 năm
sau người Mỹ mới chấp nhận nó.
Lịch sử lễ giáng sinh và cây noel
Lễ Giáng-Sinh là lễ kỷ-niệm ngày sinh-nhật của Chúa Jesus. Tuy
lễ Giáng-Sinh là ngày lễ của những người theo đạo Thiên-Chúa, nhưng cứ
đến ngày lễ này thì mọi người, bất cứ theo đạo nào, cũng được hưởng niềm
vui tự-nhiên do không khí Giáng-Sinh mang lại.
Không phải chỉ những người tin
theo đạo Thiên-Chúa mới đi lễ nhà thờ, chăng đèn kết hoa trước nhà, và
trưng-bầy cây Nô-En (Noel) trong phòng khách mà mọi người dù theo bất-cứ
đạo nào cũng tổ-chức ăn-mừng lễ Giáng-Sinh. Người người đều vui,
cảm-thông, và hưởng trọn niềm ấm-cúng thanh-bình cùng yêu thương trong
mùa Giáng-Sinh đầy hy-vọng vì Mùa Giáng-Sinh đã tạo cơ-hội giúp mọi
người bỏ hết những hận-thù và ích-kỷ nhỏ-nhen nếu có mà họ không thể
thực-hiện trước đó được.
Có rất nhiều người cảm-thông
ý-nghĩa của mùa Giáng-Sinh một cách tự-nhiên mà không thắc-mắc hay
băn-khoăn gì. Nhưng nếu tìm-hiểu thêm ý-nghĩa của Lễ Giáng-Sinh, Cây
Nô-En, và Ông Già Nô-En, chúng ta sẽ thấy thú-vị vô cùng.
I. Lễ Giáng-Sinh
Tiếng Anh gọi Lễ Giáng-Sinh là
Christmas, tiếng Anh cổ thời xưa gọi Lễ Giáng-Sinh là Cristes Maesse. Từ
Cristes Maesse có nghĩa ngày lễ của Chúa (Christ’s Mass). Ngày Lễ
Giáng-Sinh được tổ-chức vào 25 Tháng 12 dương-lịch để kỷ-niệm ngày sinh
của Chúa Jesus Christ và được coi là ngày nghỉ lễ chính-thức của các
nước có người theo đạo Thiên-Chúa.
Câu truyện về ngày sinh của Chúa
Jesus có tên bằng tiếng Anh là Nativity. Chúa Jesus do Đức Mẹ
Đồng-Trinh tự-nhiên mang thai mà sinh ra. Sự thụ-thai này do quyền-lực
thần-diệu của Thượng-Đế tạo ra trong khi bà Mary còn đồng-trinh. Chúa
Jesus được sinh ra trong một chuồng ngựa (stable) tại Bethlehem và được
đặt trong máng cỏ (manger) vì lúc đó trong nhà trọ (inn) không còn một
phòng trống nào. Sau đó, Chúa Jesus được Đức Mẹ Mary và chồng của bà là
Joseph nuôi-nấng tại Nazareth, một thành phố ở phía bắc Israel. Khi được
12 tuổi, Chúa Jesus đến giáo-đường ở Jerusalem và đã làm kinh-ngạc các
giáo-sư về môn Mosaic Law với sự hiểu biết của ngài.
Khi lớn lên, Chúa Jesus chọn
được 12 người Tông-Đồ cùng ngài đi khắp nơi ở Palistine để giảng đạo,
chữa bệnh, và thực-hiện các phép-lạ. Một trong những phép-lạ đó là phép
“Loaves and Fishes”(những ổ bánh mì và những con cá). Chuyện phép-lạ này
được người ta truyền lại là khi Chúa Jesus thuyết-giảng ở một đám đông
trong lúc họ rất đói, người ta chỉ tìm thấy 5 ổ bánh mì và 2 con cá. Thế
mà nhờ Chúa Jesus làm phép trên 5 ổ bánh mì và 2 con cá này rồi ra-lệnh
cho các đệ-tử của ngài phân-phát đồ ăn cho tất cả mọi người. Sau khi
mọi người được phát đầy-đủ đồ ăn và ăn một cách no- nê, người ta thấy 12
chậu đồ ăn vẫn còn đầy.
Nhờ việc đi rao giảng lời của
Thượng-Đế, ngài đã có rất nhiều tín-đồ và đồng-thời cũng có nhiều kẻ
thù. Cuối cùng, Chúa Jesus bị tên Judas Iscariot phản-bội, bị Pontius
Pilate – người lãnh-đạo dân Do-Thái lúc bấy giờ kết-án, và bị
chính-quyền La-Mã đóng đinh trên thập-tự giá. Những người Thiên-Chúa
giáo tin là ngài đã cải-tử hoàn-sinh và sự phục-sinh này đã cứu-vớt được
bao linh-hồn.
Theo những tài-liệu liên-quan
tới ngày sinh-nhật của Chúa Jesus, người ta thấy Chúa Jesus không phải
sinh vào ngày 25 tháng 12 mà có thể vào tháng 4 hay tháng 5 và có lẽ
trước đó 3 năm, tức là cách đây (2004) là 2007 năm. Tây-lịch được tính
theo năm đầu-tiên sau khi Chúa sinh ra đời. Theo niên-giám La-Mã, Lễ
Giáng-Sinh đầu-tiên được tổ-chức ở La-Mã vào năm 336 Tây-Lịch Kỷ-Nguyên.
Tuy-nhiên, ở miền đông đế-quốc La-Mã, một buổi lễ được tổ-chức vào ngày
6 tháng giêng để kỷ-niệm chung cho ngày sinh-nhật và ngày rửa-tội của
Chúa Jesus. Cũng vào ngày 6 tháng giêng này ở Jerusalem thuộc Do-Thái
(Israel) người ta chỉ tổ-chức lễ kỷ-niệm ngày sinh-nhật của Chúa mà
thôi.
Mãi vào thế kỷ thứ IV, hầu-hết
các nhà thờ ở miền đông đế-quốc La-Mã mới chấp-nhận tổ- chức sinh-nhật
Chúa Jesus Christ vào ngày 25 tháng 12. Trong lúc ấy ở Jerusalem, người
ta vẫn chống-đối việc tổ-chức Lễ Giáng-Sinh. Nhưng về sau này, Lễ
Giáng-Sinh lại được chấp-nhận ở Jerusalem. Các nhà thờ ở nước Armenia,
một nước ở Tây-Á, đã không chấp-nhận Lễ Giáng-Sinh. Họ tổ-chức ngày
sinh-nhật của Chúa vào 6 tháng giêng. Sau khi Lễ Giáng-Sinh, 25 tháng
12, được thiết- lập ở miền đông đế-quốc La-Mã, ngày kỷ-niệm lễ rửa-tội
của Chúa được tổ-chức vào 6 tháng giêng, ngày mà ba vị thông-thái
(Magus) từ miền đông đế-quốc La-Mã đến Bethlehem để chiêm-ngưỡng Chúa
Hài-Đồng.
Những tục-lệ cổ-truyền về Lễ
Giáng-Sinh bắt nguồn từ sự trùng-hợp ngày sinh của Chúa với những ngày
lễ kỷ-niệm về nông-tang và mặt trời vào mùa đông (Winter Solstice) của
những người không theo đạo Thiên-Chúa.
Ở La-Mã, ngày 17 tháng 12 là
ngày lễ Saturnalia để kỷ-niệm thần Saturn. Đây là thời-gian ăn chơi
tưng-bừng nhất và là dịp để mọi người trao-đổi quà kỷ-niệm. Ngày 25
tháng 12 cũng được coi là ngày sinh-nhật của Thần Mithra, Thần Toàn-Chân
Thái-Dương, thuộc xứ Ba-Tư. Năm mới của người La-Mã là ngày 1 tháng
giêng dương-lịch. Vào những dịp này người ta trang-hoàng nhà cửa bằng
cây lá xanh tươi và hoa đèn rực-rỡ. Trẻ con và người nghèo được trao quà
tặng.
Lửa, đèn, và nến là vật
tượng-trưng của sự ấm-cúng và sự sống, nó luôn-luôn liên-hệ với các
lễ-lạc vào mùa đông của cả những người theo đạo Thiên-Chúa và các đạo
khác. Từ thời trung-cổ, cây thông, một loại cây vạn-niên-thanh, là
biểu-hiệu cho sự sống và luôn-luôn liên-hệ với Lễ Giáng-Sinh.
II. Cây Nô-En
Tiếng Nô-En mà người Việt ta
thường dùng bắt nguồn từ chữ Pháp là “Noel” và có nghĩa là Giáng-Sinh.
Cây Nô-En có tên bằng tiếng Anh là Christmas Tree. Cây Nô-En thường là
cây thông nhân-tạo làm bằng ni-lông (lylon) hay là cây thông thật được
chặt ở rừng đem về nhà. Người ta trang- trí cây thông này bằng dây đèn
đủ màu cùng với các đồ trang-hoàng khác như giấy bạch-kim để giả làm
tuyết-phủ, kẹo xanh trắng đỏ có hình cây gậy ba-toong (candy canes), các
gói quà giả, các quả bóng nhỏ đủ màu làm bằng thủy-tinh, hình
thiên-thần, và cây thánh-giá, v.v. Cây thông sau khi được trang-hoàng
như thế có tên là cây Nô-En. Dưới chân cây Nô-En người ta có các gói quà
do những người trong gia-đình mua để tặng cho nhau. Cây Nô-En là một
thứ không thể thiếu được trong mùa Giáng-Sinh.
Việc dùng cành thông và vòng hoa
kết bằng lá xanh (wreath) treo ở mặt ngoài cánh cửa nhà để biểu-lộ sự
ước-mong vĩnh-cửu cho đời sống con người là cổ-tục của người Ai-Cập
(Egyptian), Trung-Hoa, và Do-Thái. Việc tôn-thờ cây thông và vòng hoa
rất được thông-dụng ở Châu-Âu đối với người không theo đạo Thiên-Chúa.
Tục-lệ này vẫn còn tồn-tại sau khi họ nhập-đạo Thiên-Chúa.
Người ở các nước Thụy-Điển,
Đan-Mạch, và Na-Uy, gọi chung là người Scandinavian, thường trang-hoàng
nhà-cửa và vựa lúa với các loại cây vạn-niên-thanh vào dịp năm mới để
xua đuổi ma-quỉ. Họ còn dựng cây cho chim trú ngụ trong mùa Giáng-Sinh.
Phong-tục này còn có ở Đức. Người ta đặt cây Nô-En ngay ở lối ra vào hay
ở trong nhà vào những ngày nghỉ lễ giữa mùa đông.
Cây Nô-En hiện-đại ngày nay có
được là do phong-tục của Tây-Đức. Cái khung-cảnh chính của vở kịch nổi
tiếng hồi trung-cổ về sự-tích Ông Adam và Bà Eve là một cây thông có
treo những quả táo gọi là Cây Thiên-Đàng tượng-trưng cho Vườn Địa-Đàng
(Garden of Eden). Người Đức dựng Cây Thiên-Đàng (Paradise Tree) trong
nhà vào ngày 24 tháng 12, ngày hội tôn-giáo, để kỷ-niệm Ông Adam và Bà
Eve. Người ta treo những miếng bánh bít-qui (biscuit) gọi là wafers trên
Cây Thiên-Đàng tượng-trưng cho dấu-hiệu của Chúa Jesus đứng ra chuộc
tội cho nhân-loại. Sau này người ta thay thế bánh Wafers bằng bánh
cúc-ki (cookie) có đủ hình-dáng khác nhau. Cả những cây đèn-cầy hay nến
cũng được dùng làm biểu-tượng của Chúa đứng ra chộc tội cho nhân-loại.
Trong cùng một phòng có
trưng-bày cây Nô-En vào mùa Giáng-Sinh, người ta còn dựng một
Kim-Tự-Tháp Giáng-Sinh (Christmas Pyramid). Đây là một cấu-trúc bằng gỗ
hình tam-giác với các kệ để đồ (shelves). Bên trên các kệ này có bày các
pho-tượng nhỏ và trang-trí bằng cây vạn-niên- thanh, đèn cầy, và một
ngôi sao. Vào khoảng thế-kỷ thứ 16 thì Christmas Pyramid và Paradise
Tree được kết-hợp lại thành cây Nô-En (Chistmas Tree). Phong-tục này đã
được thịnh-hành trong giáo-phái Tân-Giáo của Luther ở Đức vào thế-kỷ thứ
18. Nhưng mãi tới một thế-kỷ sau đó, cây Nô-En mới ăn rễ sâu vào
truyền-thống của người Đức.
Cây Nô-En được du-nhập vào đất
Anh từ đầu thế-kỷ thứ 19 và rất được thịnh-hành vào giữa thế-kỷ đó.
Sở-dĩ được như vậy là nhờ công của Hoàng-Tử Albert, chồng Nữ-Hoàng
Victoria. Ở Anh, vào thời đó, người ta gọi cây Nô-En là Victorian Tree.
Cây Victorian Tree được trang-trí bằng đèn cầy, kẹo, cùng các thứ bánh
đặc-biệt treo ở cành cây bằng dây băng (ribbon) hay dây giấy đủ màu.
Phong-tục trưng-bầy cây Nô-En
vào dịp Giáng-Sinh đã được những người di-dân gốc Đức mang vào Bắc-Mỹ từ
đầu thế-kỷ thứ 17. Sau đó cây Nô-En được thịnh-hành nhất vào thế kỷ thứ
19. Cây Nô-En còn thịnh-hành ở Austria, Switzerland, Poland, và Holland
trong giai-đoạn này. Ở Trung- Hoa, Nhật-Bản, và Việt-Nam, phong-tục
trưng-bày cây Nô-En là do các nhà truyền-giáo Âu-Tây mang vào từ thế-kỷ
thứ 19 và 20.
III. Ông Già Nô-En
Từ thủa bắt-đầu, Ông Già Nô-En
có tên là “Saint Nicholas.” Theo truyền-thuyết thì Ông Già Nô-En
Nicholas có lẽ là một vị Giám-Mục người Hy-Lạp ở vào thế-kỷ thứ 4.
Nicholas được nổi-tiếng về lòng tốt của ông. Tuy-nhiên các nhà sử-học
không thể xác-quyết sự-kiện về đời sống cũng như sự hiện-hữu của ông.
Trong tiếng Anh, Ông Già Nô-En có tên là “Santa Claus.” Tiếng “Santa
Clause” được dịch từ tiếng Đức “Sinter Klaes.”
Trong tiếng Pháp, Ông Già Nô-En có tên là “Le Père Noel.”
Truyện thần-thoại về Ông Già
Nô-En kể rằng Santa Claus tặng quà một cách bí-mật cho những người gặp
cảnh khó-khăn. Ngoài-ra, Ông Già Nô-En còn có những tên như Nicholas of
Bari và Nicholas of Myra. Theo tục-truyền, Ông Già Nô-En được sinh-ra ở
hải-cảng cổ Lycia của thành-phố Patara thuộc Tiểu-Á Tế-Á (Asia Minor).
Khi còn trẻ, Ông Già Nô-En đi du-lịch đến Palestine và Egypt. Ông trở
thành Giám-Mục của thành phố Myra, Lycia, thuộc Tiểu-Á Tế-Á. Ông bị tù
trong vụ hành-hạ những người Thiên-Chúa-Giáo thuộc triều-đại Hoàng-Đế
La-Mã Diocletian. Sau đó, ông được thả ra vào triều-đại vua Constantine
Đại-Đế (Thế-Kỷ Thứ 4) và tham-dự Hội-Đồng Lần Thứ Nhất của Nicaea,
Council of Nicaea, vào năm 325 dương-lịch. Nicaea là một thành-phố của
Bithynia thuộc Asia Minor. Hội-Đồng Council of Nicaea có mục-đích
xác-nhận lòng tin vào Thiên-Chúa và kết-tội chủ-thuyết Arianism, một
chủ-thuyết chối bỏ Chúa Jesus.
Vào thế-kỷ thứ 6, lăng-tẩm của
ông Già Nô-En rất nổi-tiếng ở Myra thuộc Tiểu-Á Tế-Á. Vào năm 1087,
những người thủy-thủ và lái-buôn Ý đã cải-táng ngôi mộ của ông và mang
di-hài ông về Bari, Ý-Đại-Lợi. Sự cải-táng này đã là một sự-kiện lịch-sử
và được người ta làm lễ kỷ-niệm hằng năm vào ngày 9 tháng 5 dương-lịch.
Từ đó tiếng-tăm của ông được truyền đi khắp nơi và Bari đã trở nên một
trung-tâm hành-hương đông-đảo nhất. Lăng-tẩm của ông được đặt tại Đại
Giáo-Đường thuộc South Nicala, Bari, Ý Đại-Lợi .
Truyền-thuyết về Ông Già Nô-En
càng ngày càng nhiều. Chuyện đầu-tiên được kể về một phép-lạ rất
nổi-tiếng là khi ba vị sĩ-quan bị kết-án tử-hình rồi lại được tha sau
khi Vua Constantine Đại-Đế nằm mơ thấy Nicholas. Kế đến là những chuyện
người ta kể là Ông Già Nô-En đã từng cứu những trẻ em khỏi bao thảm-họa.
Lòng ngưỡng-mộ đối với Ông Già Nô-En bành-trướng ra khắp thế- giới. Tên
của ông được dùng để đặt tên cho rất nhiều nơi ở các nước. Tên họ của
nhiều người cũng bắt nguồn từ tên Nicholas như: Nichols, Nicholson,
Colson, và Collins.
Ông Già Nô-En đã được chọn làm
vị thánh hộ-mệnh của nước Nga, Hy-Lạp, các hội từ- thiện, các công-đoàn,
các trẻ em cùng thủy-thủ đã được cứu vớt lên khỏi bờ biển Lycia, và các
thành- phố như Fribourg, Switz, và Moscow. Đã có hàng ngàn nhà thờ ở
Châu-Âu được xây lên để thờ Ông Già Nô-En, trong đó có một nhà thờ do
Hoàng-Đế La-Mã Justinian Đệ-Nhất xây vào thế-kỷ thứ 6 ở đô-thị cổ
Constantinople, bây giờ là Istanbul,
một thành-phố lớn nhất của Turkey (Thổ-Nhĩ-Kỳ).
Các phép-lạ của Ông Già Nô-En đã
là đề-tài ưa-thích cho nhiều nghệ-sĩ thời trung-cổ. Ngày hội
truyền-thống về Ông Già Nô-En trở thành cơ-hội cho các nghi-lễ của Boy
Bishop, một phong-tục phổ-biến của người Âu trong đó một cậu con trai
được chọn làm vị Giám-Mục và ở tại chức cho tới ngày Holy Innocents’
Day, tức ngày 28 tháng 12 dương-lịch.
Sự biến-đổi Nicholas thành Đức
Cha của Lễ Giáng-Sinh (Father Christmas) hay Đức Cha của tháng giêng
(Father January) đã xảy-ra lần đầu-tiên ở Đức, rồi đến các quốc-gia
trong đó có Reformed Churches chiếm đa-số. Tiếp đến là ở Pháp, ngày hội
Ông Già Nô-En được tổ-chức vào dịp Giáng-Sinh và Năm Mới. Những di-dân
người Hòa-Lan theo đạo Tin-Lành ở thành-phố New Amsterdam, bây giờ là
thành-phố New York City, đã gọi Nicholas là Nhà Ảo-Thuật Nhân-Đạo và sau
trở thành Ông Già Nô-En, tức Santa Claus.
Ở Hoa-Kỳ và Anh-Quốc, Nicholas
là thánh hộ-mệnh của mùa Giáng-Sinh. Theo truyền- thống, Giáng-Sinh là
ngày hội của gia-đình và của trẻ con. Người ta trao-đổi quà tặng với
nhau trong dịp này. Từ năm 1969, ngày hội Ông Già Nô-En không còn được
ghi lên lịch, nhưng việc tổ-chức kỷ- niệm Ông Già Nô-En thì được
tùy-nghi tổ-chức theo mỗi nơi.
Ngày nay tục-lệ rước Ông Già
Nô-En rất thịnh-hành. Tùy theo từng địa-phương, người ta tổ- chức cuộc
rước Ông Già Nô-En (Santa Claus Parade) theo các ngày khác nhau ở mỗi
thành-phố, thường là vào từ trung-tuần tháng 11 trở đi cho đến giữa
tháng 12 dương-lịch. Trong cuộc diễn-hành
Ông Già Nô-En này, người ta làm
những xe hoa thể-hiện đặc-tính của từng hội-đoàn hay các cơ-sở
thương-mại và cũng thể-hiện ý-nghĩa của mùa Giáng-Sinh. Ngoài ra, người
ta còn có các ban nhạc diễn-hành đi theo đám rước này để tấu lên các bài
hát Giáng-Sinh. Mặc dầu thời-tiết lạnh và tuyết phủ đầy khắp không-gian
mà mọi người vẫn tham-dự cuộc vui một cách tưng-bừng và náo-nhiệt.
Ở mỗi nhà vào dịp Giáng-Sinh
người ta còn mua những đôi vớ hay tất (pair of socks) đỏ treo bên cạnh
lò sưởi ngay chỗ ống khói. Họ tin là vào đêm Nô-En, Ông Già Nô-En sẽ
cưỡi xe trượt tuyết do bầy hươu có cánh kéo từ trên trời xuống trần-gian
để cho ông đem túi quà vào thăm mỗi nhà qua lỗ ống khói và bí-mật bỏ
quà vào mỗi chiếc vớ cho trẻ con. Người ta tưởng-tượng ra Ông Già Nô-En
với hình-dáng của một ông già béo mập, vui-vẻ, có râu bạc trắng, mặc
quần áo màu đỏ, và mang túi quà phát cho trẻ con vào đêm trước ngày Lễ
Giáng-Sinh (Christmas Eve).
Vậy, ông già Noel đến từ đâu?
Đốivới người Công Giáo, Thánh Nicolas (trong tiếng Việt có thể viết: Thánh
Ni-cô-la) là vị thánh quan thầy của trẻ em, là một trong những vị thánh
quen thuộc, thường cầu bầu cho dân chúng. Đặc biệt ngày nay, người ta
cho rằng hình ảnh Ông già Noel trong dịp Lễ Giáng Sinh chính là hiện
thân của Thánh Nicolas. Lễ kính vị thánh này là vào ngày 6, tháng 12
hằng năm (ngày mất Thánh Nicolas). Để tỏ lòng kính trọng đến Thánh
Nicolas
Thánh Nicolas sinh sống vào thế kỷ
thứ IV. Truyền thuyết kể rằng ông là một linh mục rất nhân từ. Ông có
nhiều phép lạ và đi khắp nơi để cứu người như: cứu ba sĩ quan vô tội
khỏi bị án tử hình, cứu các thủy thủ khi tàu bị lâm nạn, cứu ba cô gái
giữ gìn phẩm hạnh… và có một bài hát kể rằng có ba đứa trẻ ban đêm đi
lạc vào nhà một tên đồ tể và bị tên này giết rồi chặt khúc ra đem ướp
muối. Bảy năm sau Thánh Nicolas đi ngang qua và cứu chúng sống lại.
Bởi vậy Thánh Nicolas là thánh
bảo hộ cho trẻ con, cho người đi biển và cho những chàng trai trẻ còn
độc thân cũng như Thánh Catherine bảo hộ cho các cô gái trẻ chưa lập gia
đình… Lễ của Thánh Nicolas là 6/12, ngày ông mất. Trong đêm 5-6 tháng
12, ông bay lên trời với con ngựa chở đầy quà và bánh kẹo cho trẻ em.
Ông đáp xuống để quà trong đôi giày ống của trẻ. Và để đáp lễ, các gia
đình đã để sẵn cà rốt và củ cải cho ngựa của thánh Nicolas ăn
Dù Ông già Noel được coi là hình
ảnh của Thánh Nicolas nhưng hình dáng và những hành động của Ông già
Noel không phải ban đầu đã giống như bây giờ mà đó là cả một sự phát
triển dài qua sự tưởng tượng phong phú của con người.
Đầu tiên, năm 1809, nhà văn Washington Irving tả Thánh Nicolas đi trên không trung để phân phát quà.
Năm 1821, nhà văn Clement Clarke
Mooreviết một truyện thần thoại về Noël tên là Đêm trước Giáng Sinh (The
night before Christmas) trong đó Ông Già Noël xuất hiện trong chiếc xe
trượt tuyết được tuần lộc kéo.
Tác giả Moore cũng viết một bài
báo đăng trong tờ nhật báo Sentinel tại New York ngày 23/12/1823 có tên
‘’Cuộc viếng thăm của Thánh Nicolas’’ (A Visit From St Nicholas). Bài
viết này nói về Ông già Noel đem quà phát cho trẻ con bằng xe được 8 con
tuần lộc kéo. Con tuần lộc thứ 9 đã được thêm vào từ năm 1939, có nhiệm
vụ soi sáng đường đi nhờ chiếc mũi đỏ và sáng
Các quốc gia ở Bắc Âu như: Đan
Mạch, Thụy Điển, Na Uy, Iceland, Phần Lan đều tự nhận rằng xưởng chế tạo
đồ chơi của ông già Noel nằm ở quốc gia họ.
Ngày nay, người ta chấp nhận Ông già Noel là hóa thân của Thánh Nicolas ở thành Myra, Thổ Nhĩ Kỳ.
So với những quốc gia Bắc Âu
được cho là xuất xứ của ông già Noel, Phần Lan có vẻ được biết đến nhiều
hơn hết. Là một đất nước nổi tiếng về du lịch mùa đông và tuyết, cùng
những món ăn đặc sản như cá hồi và thịt tuần lộc, ông già Noel cũng là
biểu tượng văn hóa du lịch của Phần Lan. Người ta cho rằng ông già Noel
cư ngụ tại Lapland, miền Bắc Phần Lan. Thành phố Rovaniemi, thủ đô của
vùng Lapland, được xem là thủ phủ của ông già Noel. Làng ông già Noel
nổi tiếng ở Rovaniemi, nằm ngay vành đai Bắc Cực là nơi sinh sống và làm
việc quanh năm của ông. Ngôi làng có rất nhiều điểm tham quan như văn
phòng ông già Noel, nơi ở của các chú lùn, bưu điện ông già Noel, lò
bánh Giáng Sinh…
Nguồn gốc của cây noel?
Cây thông đóng vai trò quan
trọng trong lễ hội người Đức thời Trung đại do màu xanh trường tồn của
nó. Khi mùa đông đến, cây cối trở nên vàng vọt, lá rụng tơi tả thì cây
thông vẫn khỏe mạnh, cành lá sum suê xanh tốt. Vì vậy dân cư vùng Bắc Âu
cho rằng cây thông là linh hồn của thời tiết đẹp.
Cây thông có thể sẽ làm ngày dài
hơn, mặt trời sẽ sớm quay về trái đất đánh tan cái lạnh băng giá của mùa
đông khắc nghiệt, mang mùa xuân về cho nhân lọai. Cây thông được xem là
biểu tượng của niềm hy vọng & sức sống mới trong lễ hội đón chào
năm mới.
Nguồn gốc thực của cây Giáng
sinh có thể gắn liền với những vở kịch thiên đường. Vào thời Trung Cổ,
những vở kịch về đạo đứcđược biểu diễn khắp Châu Âu, thông qua các vở
kịch ấy người ta có thể truyền bá các bài kinh thánh. Những vở kịch nói
về nguồn gốc của loài người và sự dại dột của Adam và Eve ở vườn Eden,
thường được diễn vào ngày 24 tháng 12 hàng năm. Cây táo là một đạo cụ
trong vở kịch, nhưng vì các vở kịch được diễn vào mùa đông, các loài cây
đều chưa kết trái nên các diễn viên phải treo những quả táo giả lên
cành cây. Phong tục cây Giáng sinh trở nên phổ biến ở Ðức vào thế kỷ 16.
Người theo đạo Cơ đốc mang cây xanh vào trong nhà và trang hoàng cho
chúng trong dịp lễ Giáng sinh. ở những vùng vắng bóng cây xanh, mọi
người tạo ra các đồ vật hình chóp từ gỗ và trang trí cho nó các cành cây
xanh và nến. Chẳng bao lâu sau, phong tục cây Giáng sinh đã trở nên phổ
biến ở các nước Châu Âu.
Tiếng cười của ông già Noel
“Hô hô hô! Chúc mừng Giáng sinh” (Ho ho ho! Merry Christmas!) được miêu tả là tiếng cười sảng khoái của Ông già Noel!
Và ngành Bưu chính Canada đã lấy mã bưu chính cho các thư gửi tới Ông già Noel ở Bắc Cực là: “H0H 0H0”
Các chú tuần lộc của ông già Noel
9 chú tuần lộc kéo chiếc xe
trượt tuyết của Ông già Noel, theo thứ tự là: Rudolph, Dasher, Dancer,
Prancer, Vixen, Comet, Cupid, Donner,Blitzen. Tuy nhiên, không phải ngay
từ ban đầu, Ông già Noel đã có đủ 9 chú tuần lộc.
Năm 1821, trong bài Đêm trước
Giáng Sinh (The night before Christmas) của nhà văn Clement Clarke
Moore, Ông già Noël có 8 chú tuần lộc và tên lần lượt của từng chú là:
Dasher, Dancer, Prancer, Vixen, Comet, Cupid, Donner,Blitzen.
Đến năm 1939, chú tuần lộc mũi đỏ – Rudolph được thêm vào và như vây, Ông già Noel đã có 9 chú tuần lộc.
Vòng lá mùa vọng
Vòng lá mùa vọng là vòng tròn
kết bằng cành lá xanh thường được đặt trên bàn hay treo lên cao để mọi
người trông thấy. Cây xanh thường được trang hoàng trong các bữa tiệc
của dịp Đông chí – dấu hiệu của mùa đông sắp kết thúc. Trên vòng lá đặt 4
cây nến. Tục lệ này khởi xướng bởi các tín hữu Lutherans ở Đức vào Thế
kỷ XVI để nói lên sự giao tranh giữa ánh sáng và bóng tối.
Vòng lá có hình tròn nói lên
tính cách vĩnh hằng và tình yêu thương vô tận của Thiên Chúa. Màu xanh
lá nói lên hi vọng rằng Đấng Cứu Thế sẽ đến cứu con người. 4 cây nến bao
gồm ba cây tím – màu của Mùa Vọng, cây thứ 3 là màu hồng, là màu của
Chúa Nhật Thứ Ba Mùa Vọng, hay còn gọi là Chúa Nhật Vui Mừng (Gaudete
Sunday).
Thiệp Giáng Sinh
Bắt nguồn từ năm 1843 khi ông
Henry Cole – 1 thương gia giàu có nước Anh đã nhờ Horsley – 1 họa sỹ ở
London thiết kế 1 tấm thiệp thật đẹp để tặng bạn bè. Vào Noel năm đó,
Horsley trình làng tấm thiệp đầu tiên trên thế giới và sau đó nó đã in
ra 1000 bản. Thiệp Giáng sinh nhanh chóng bùng phát và trở thành mốt
thịnh hành ở Anh trong suốt 10 năm kể từ khi Chính phủ Anh thông qua đạo
luật năm 1846 cho phép bất kì người dân nào gửi thư đến bất kỳ nơi nào
với giá rẻ. Không lâu sau, trào lưu này du nhập sang Đức và tới 30 năm
sau người Mỹ mới chấp nhận nó.
...
em có lòng thì anh cũng có bụng mà ^^
hem chê nhiều đâu