Trang Chính
Bất kỳ bộ phim hành động nào bao giờ cũng có một vài vụ nổ thật hoành tráng. Tuy nhiên, trên thực tế có rất nhiều loại thuốc nổ khác nhau và trong số đó có những loại “khủng” hơn những thứ chúng ta thường thấy trong phim rất nhiều. Dưới đây là một danh sách những loại thuốc nổ hạng nặng nhất từng được tạo ra.
10. FOAB
Cấp độ: Một trong những vụ nổ lớn nhất được tạo ra bởi vũ khí thông thường
FOAB (Father of all Bombs) là một loại vũ khí chiến thuật của Nga được thiết kế để nổ ngay trên không và tạo ra một sóng xung kích đủ mạnh để biến mọi thứ thành bụi đối với mục tiêu ở dưới. Loại bom này được tạo thành từ 44 tấn TNT, khiến nó được biết đến như một loại vũ khí hạt nhân bé nhất nhưng mạnh mẽ khủng khiếp từng được tạo ra. Tuy nhiên, FOAB không tạo ra bụi phóng xạ như vũ khí hạt nhân, FOAB được sử dụng trong cuộc chạy đua vũ trang giữa Mỹ và Nga. Năm 2003, Mỹ đã phát triển MOAB (Massive Ordinance Air Blast Bomb) được tạo thành bởi 11 tấn TNT. MOAB đã nhanh chóng được biết đến với cái tên “Mother of all Bombs” để phù hợp hơn với tên viết tắt của nó. Để đáp trả điều này, Nga đã phát triển loại bom “Mother of all Bombs” vào năm 2007 với sự kiêu hãnh rằng loại bom mới này nổ to hơn MOAB đến 4 lần mà vẫn nhẹ hơn khi so về mặt trọng lượng. Tuy nhiên, Bộ Quốc Phòng Mỹ vẫn nghi ngờ về những tin đồn từ phía Nga, Mỹ cho rằng rất có khả năng các thông tin từ phía Nga là làm giả mạo và chỉ một vài đặc điểm của loại bom này được phóng đại quá mức với mục đích tuyên truyền.
9. Bom vảy cá
Cấp độ: Loại bom tự làm lớn nhất theo tiêu chuẩn
Loại bom vảy cá là một cuộc thử nghiệm được tổ chức bởi Mỹ vào 27/6/1985. Trung tâm phòng chống tên lửa của Mỹ đã kích nổ 5.000 tấn muối amoni nitorat để có thể mô phỏng như một vụ nổ bom hạt nhân. Mục đích chính của việc này là tìm hiểu xem liệu các vũ khí hạt nhân cỡ nhỏ có thể gây ảnh hưởng đến phần cứng quân sự hay không. Như trong bức ảnh, F-4 Phantom được trông thấy tại thời điểm bắt đầu vụ nổ. Một sự thật thú vị: Liệu loại bom này có thực sự là loại bom lớn nhất theo tiêu chuẩn không vẫn còn là một vấn đề gây tranh cãi. 6.700 tấn thuốc nổ Heligoland chứa ở một kho vũ khí đã được Hạm Đội Hoàng Gia Anh kích nổ sau khi kết thúc Chiến tranh Thế giới thứ 2. Theo kỉ lục Guinness công nhận, thuốc nổ Heligoland mang lại hậu quả cao hơn lượng Bom vảy cá.
8. Sự kiện Tunguska
Cấp độ: Chấn động lớn nhất trong lịch sử
30/6/1908, một khối lượng lớn thuốc nổ trên sông Podkamennaya Tunguska ở Nga đã tạo ra một lượng thuốc nổ lên đến khoảng 10-15 triệu tấn TNT hay khoảng 1.000 lần khối lượng bom nguyên tử đã hủy diệt Hiroshima, Nhật Bản. Trong khi có rất nhiều giả thiết được đưa ra về việc phát nổ của lượng chất nổ này, nhưng đa số các nhà khoa học cho rằng vụ nổ xảy ra do các mảnh thiên thạch bốc nổ trong không trung. Mặc dù việc các mảnh thiên thạch nổ trong không trung cũng được coi như là một tác động đến đống thuốc nổ khổng lồ. Vụ nổ được cho rằng xảy ra ở không trung bởi vì không một mảnh vụn nào được tìm thấy. Tuy nhiên, một điều rõ ràng mọi người có thể dễ dàng trông thấy là một diện tích khoảng 2.150 km2 bao gồm cả cây cối đã bị thổi bay khỏi trung tâm vụ nổ.
7. Bom Sa hoàng
Cấp độ: Loại bom tự chế lớn nhất
Bom Sa hoàng là một loại bom hidro được phát triển bởi Liên minh Xô Viết và thử nghiệm vào 30/10/1961. Với sức công phá khoảng 57 triệu tấn TNT, nó được biết đến như loại bom tự chế lớn nhất từ trước đến giờ. Theo dự định ban đầu quả bom sẽ có sức công phá khoảng 100 triệu tấn TNT nhưng bụi từ vụ nổ sẽ là một vấn đề vô cùng nan giải. Mặc dù bom Sa hoàng được kích nổ ở một nơi rất xa, thuộc quần đảo Novaya Zemlya ở phía bắc Nga nhưng thiệt hại nó gây ra vẫn ảnh hưởng một phần không nhỏ tới các thành phố chính của Nga. Một ngôi làng cách địa điểm thử 55km bị chịu ảnh hưởng vô cùng nặng nề. Những thiệt hại này còn lan rộng đến Nauy và Phần Lan. Vụ nổ tạo ra một đám mây hình khói cao 64km và dư chấn nó để lại vẫn còn được tìm thấy ở tầng khí quyển thứ 3 của Trái Đất.
6. Sự phun trào núi lửa Tambora
Loại: Vụ nổ gây chấn động lớn nhất từng được ghi lại
Ngày 5/4/1815, núi Tambora phun trào tại Sambawa Indonesia, tạo nên một trong số những vụ nổ gây chấn động nhất lịch sử nhân loại. Vụ phun trào núi Tambora được ước tính có sức công phá khoảng 800 triệu tấn TNT, mạnh hơn 14 lần bom Sa hoàng. Vụ phun trào có thể được nghe thấy từ tận Sumatra, cách xa địa điểm phun trào khoảng 2.600km. Trước khi phun trào, núi Tambora có độ cao khoảng 4,3km nhưng sau đó chiều cao nó chỉ còn khoảng 2,85km. Núi lửa tạo nên một cột bụi cao đến 43km và phân phối bụi ra bầu khí quyển bao quanh bán cầu. Đám bụi này đã che phủ mặt trời và khiến cho năm 1816 trở thành năm lạnh lẽo xếp thứ 2 trong lịch sử. Vụ mùa thất thu và đói kém xảy ra triển miên khắp Châu Âu và Bắc Mỹ. Theo ước tính có khoảng 10.000 người chết trực tiếp do vụ phun trào và khoảng 70.000 người chết do hậu quả khí hậu mà nó để lại.
5. Sự tuyệt chủng ở Kỷ Phấn Trắng thứ ba
Cấp độ: Vụ nổ lớn nhất lịch sử Trái Đất
Khoảng 65 triệu năm trước một sự kiện được biết đến như Kỷ Phần Trắng thứ ba đã gây ra sự tuyệt chủng của rất nhiều giống loài, nhưng phổ biến nhất là sự tuyệt chủng của các loài khủng long. Rất nhiều nhà khoa học tin rằng việc này xảy ra bởi vì một chấn động từ một hành tinh nhỏ tạo ra thiên thể Chicxulub đâm vào trái đất, được tìm thấy ở bờ biển Yucatan Peninsula. Theo ước tính sức công phá của vụ nổ có thể so sánh tương đương với 96 tỉ tấn TNT, hay khoảng 1,7 triệu quả bom Sa hoàng. Điều này đủ để làm vụ chấn động này là một trong những vụ nổ lớn nhất từng xảy ra trên Trái Đất mà có đầy đủ bằng chứng địa sinh học chứng minh.
4. GRB 080319B
Cấp độ: Vụ nổ lớn nhất từng được con người chứng kiến trực tiếp
Vụ nổ của các tia Gamma được biết đến như những vụ nổ kinh hoàng nhất trong vũ trụ. Nhưng nguyên nhân trực tiếp gây ra vụ nổ những tia Gamma vẫn chưa được lý giải một cách hoàn toàn, mặc dù hầu hết các nhà thiên văn học cho rằng chúng có liên quan tới các sao băng có kích thước cực kì lớn. Vụ nổ tia Gamma kéo dài trong khoảng 20-40 giây và làm tỏa sang chùm tia Gamma theo một hưởng rất hẹp. Vụ nổ các tia Gamma là cực kì hiếm, mỗi vụ nổ chỉ xảy ra một lần sau hàng trăm triệu năm ở mỗi ngân hà. Ngày 19/3/2008, một vụ nổ tia Gamma được biết đến với cái tên GRB 080319B diễn ra và có thể nhìn thấy bằng mắt thường trong khoảng 30 giây. Vụ nổ xảy ra cách Trái Đất 7,5 triệu năm ánh sáng khiến nó trở thành vụ nổ xa nhất có thể chứng kiến bằng mắt thường. Vụ nổ có sức công phá tương đương 2Ã – 1034 tấn TNT hay khoảng 10.000 lần lượng thuốc nổ TNT có khối lượng bằng Mặt Trời được kích nổ cùng một lúc.
3. SN2006gy
Cấp độ: Sao băng lớn nhất từng được biết
Ngày 16/9/2006, một sao băng lớn nhất từng được biết đến với cái tên SN2006gy đã được phát hiện. Một sao băng, siêu sao băng có kích thước vô cùng lớn là một trong những sự kiện tàn phá nhất trong vũ trụ và được tin rằng đây chính là cội nguồn của những vụ nổ tia gamma. SN2006gy xảy ra ở khoảng cách 230 triệu năm ánh sáng so với Trái Đất khi mà một ngôi sao có kích thước lớn hơn Mặt Trời 150 lần tự phá hủy. Khối lượng năng lượng sinh ra từ siêu sao băng này ước tính tương đương 2.5Ã-1035 tấn TNT, hoặc tương đương với lượng năng lượng sinh ra từ tất cả các chòm sao từ giải Xử Nữ trong một phút. Tuy nhiên, vì các siêu sao băng thường được tạo thành từ những ngôi sao rất to, thường thì các nhiên liệu sau khi các chòm sao phát nổ tiếp tục tự phân hủy tiếp. Đôi khi các nguyên liệu này tự phân hủy cho đến khi biến mất hẳn. Điều đồng này nghĩa với việc lỗ đen được tạo thành từ rất rất nhiều các siêu sao băng.
2. GRB 080916C
Cấp độ: Vụ nổ lớn thứ nhì vũ trụ
Vũ trụ là một nơi rất rộng lớn, các thiên thể lớn rất khó lý giải và vụ nổ lớn nhất, GRB 080916C cũng không phải là một ngoại lệ. GRB 080916C là một vụ nổ tia gamma đầu tiên được ghi nhận vào 16/9/2008. Vụ nổ xảy ra cách trái đất khoảng 12,2 tỉ năm ánh sáng và kéo dài khoảng 23 phút, có thể coi là một khoảng thời gian rất dài đối với một vụ nổ tia gamma. Trong 23 phút này, những vụ nổ tia gamma sinh ra một lượng năng lượng nhiều hơn lượng năng lượng sinh ra từ tất cả các dải sao trong ngân hà. Theo ước tính, vụ nổ sinh ra một khoảng năng lượng bằng khoảng 2 triệu tấn TNT, tương đương 3 tỉ quả bom Sa hoàng nổ liên tục mỗi giây trong 110 triệu năm hay khoảng 7.000 lần lượng năng lượng mặt trời sinh ra trong cả quá trình tồn tại của nó.
1. Big Bang
Cấp độ: Vụ nổ mạnh nhất, kinh hoàng nhất trong lịch sử vũ trụ
Big Bang thực sự xứng đáng đứng đầu trong bảng xếp hạng này. Tuy nhiên, về mặt cơ bản, Big Bang không phải là một vụ nổ. Một vụ nổ chỉ xảy ra khi các phần tử vật chất di chuyển nhanh qua không gian từ một điểm áp suất cao đến một điểm có áp suất thấp ở một tốc độ vô vô cùng nhanh. Trong thực tế, bởi vì vũ trụ vẫn đang nở ra liên tục, vẫn có giả thuyết cho rằng quá trình Big Bang vẫn đang xảy ra. Một quan niệm sai lầm khác về thuyết Big Bang cho rằng nó lý giải tại sao vũ trụ được hình thành hay phần tử vật chất và năng lượng đầu tiên ra đời như thế nào. Ngược lại, thuyết Big Bang chỉ lý giải tại sao vũ trụ lại phình ra.
10. FOAB
Cấp độ: Một trong những vụ nổ lớn nhất được tạo ra bởi vũ khí thông thường
FOAB (Father of all Bombs) là một loại vũ khí chiến thuật của Nga được thiết kế để nổ ngay trên không và tạo ra một sóng xung kích đủ mạnh để biến mọi thứ thành bụi đối với mục tiêu ở dưới. Loại bom này được tạo thành từ 44 tấn TNT, khiến nó được biết đến như một loại vũ khí hạt nhân bé nhất nhưng mạnh mẽ khủng khiếp từng được tạo ra. Tuy nhiên, FOAB không tạo ra bụi phóng xạ như vũ khí hạt nhân, FOAB được sử dụng trong cuộc chạy đua vũ trang giữa Mỹ và Nga. Năm 2003, Mỹ đã phát triển MOAB (Massive Ordinance Air Blast Bomb) được tạo thành bởi 11 tấn TNT. MOAB đã nhanh chóng được biết đến với cái tên “Mother of all Bombs” để phù hợp hơn với tên viết tắt của nó. Để đáp trả điều này, Nga đã phát triển loại bom “Mother of all Bombs” vào năm 2007 với sự kiêu hãnh rằng loại bom mới này nổ to hơn MOAB đến 4 lần mà vẫn nhẹ hơn khi so về mặt trọng lượng. Tuy nhiên, Bộ Quốc Phòng Mỹ vẫn nghi ngờ về những tin đồn từ phía Nga, Mỹ cho rằng rất có khả năng các thông tin từ phía Nga là làm giả mạo và chỉ một vài đặc điểm của loại bom này được phóng đại quá mức với mục đích tuyên truyền.
9. Bom vảy cá
Cấp độ: Loại bom tự làm lớn nhất theo tiêu chuẩn
Loại bom vảy cá là một cuộc thử nghiệm được tổ chức bởi Mỹ vào 27/6/1985. Trung tâm phòng chống tên lửa của Mỹ đã kích nổ 5.000 tấn muối amoni nitorat để có thể mô phỏng như một vụ nổ bom hạt nhân. Mục đích chính của việc này là tìm hiểu xem liệu các vũ khí hạt nhân cỡ nhỏ có thể gây ảnh hưởng đến phần cứng quân sự hay không. Như trong bức ảnh, F-4 Phantom được trông thấy tại thời điểm bắt đầu vụ nổ. Một sự thật thú vị: Liệu loại bom này có thực sự là loại bom lớn nhất theo tiêu chuẩn không vẫn còn là một vấn đề gây tranh cãi. 6.700 tấn thuốc nổ Heligoland chứa ở một kho vũ khí đã được Hạm Đội Hoàng Gia Anh kích nổ sau khi kết thúc Chiến tranh Thế giới thứ 2. Theo kỉ lục Guinness công nhận, thuốc nổ Heligoland mang lại hậu quả cao hơn lượng Bom vảy cá.
8. Sự kiện Tunguska
Cấp độ: Chấn động lớn nhất trong lịch sử
30/6/1908, một khối lượng lớn thuốc nổ trên sông Podkamennaya Tunguska ở Nga đã tạo ra một lượng thuốc nổ lên đến khoảng 10-15 triệu tấn TNT hay khoảng 1.000 lần khối lượng bom nguyên tử đã hủy diệt Hiroshima, Nhật Bản. Trong khi có rất nhiều giả thiết được đưa ra về việc phát nổ của lượng chất nổ này, nhưng đa số các nhà khoa học cho rằng vụ nổ xảy ra do các mảnh thiên thạch bốc nổ trong không trung. Mặc dù việc các mảnh thiên thạch nổ trong không trung cũng được coi như là một tác động đến đống thuốc nổ khổng lồ. Vụ nổ được cho rằng xảy ra ở không trung bởi vì không một mảnh vụn nào được tìm thấy. Tuy nhiên, một điều rõ ràng mọi người có thể dễ dàng trông thấy là một diện tích khoảng 2.150 km2 bao gồm cả cây cối đã bị thổi bay khỏi trung tâm vụ nổ.
7. Bom Sa hoàng
Cấp độ: Loại bom tự chế lớn nhất
Bom Sa hoàng là một loại bom hidro được phát triển bởi Liên minh Xô Viết và thử nghiệm vào 30/10/1961. Với sức công phá khoảng 57 triệu tấn TNT, nó được biết đến như loại bom tự chế lớn nhất từ trước đến giờ. Theo dự định ban đầu quả bom sẽ có sức công phá khoảng 100 triệu tấn TNT nhưng bụi từ vụ nổ sẽ là một vấn đề vô cùng nan giải. Mặc dù bom Sa hoàng được kích nổ ở một nơi rất xa, thuộc quần đảo Novaya Zemlya ở phía bắc Nga nhưng thiệt hại nó gây ra vẫn ảnh hưởng một phần không nhỏ tới các thành phố chính của Nga. Một ngôi làng cách địa điểm thử 55km bị chịu ảnh hưởng vô cùng nặng nề. Những thiệt hại này còn lan rộng đến Nauy và Phần Lan. Vụ nổ tạo ra một đám mây hình khói cao 64km và dư chấn nó để lại vẫn còn được tìm thấy ở tầng khí quyển thứ 3 của Trái Đất.
6. Sự phun trào núi lửa Tambora
Loại: Vụ nổ gây chấn động lớn nhất từng được ghi lại
Ngày 5/4/1815, núi Tambora phun trào tại Sambawa Indonesia, tạo nên một trong số những vụ nổ gây chấn động nhất lịch sử nhân loại. Vụ phun trào núi Tambora được ước tính có sức công phá khoảng 800 triệu tấn TNT, mạnh hơn 14 lần bom Sa hoàng. Vụ phun trào có thể được nghe thấy từ tận Sumatra, cách xa địa điểm phun trào khoảng 2.600km. Trước khi phun trào, núi Tambora có độ cao khoảng 4,3km nhưng sau đó chiều cao nó chỉ còn khoảng 2,85km. Núi lửa tạo nên một cột bụi cao đến 43km và phân phối bụi ra bầu khí quyển bao quanh bán cầu. Đám bụi này đã che phủ mặt trời và khiến cho năm 1816 trở thành năm lạnh lẽo xếp thứ 2 trong lịch sử. Vụ mùa thất thu và đói kém xảy ra triển miên khắp Châu Âu và Bắc Mỹ. Theo ước tính có khoảng 10.000 người chết trực tiếp do vụ phun trào và khoảng 70.000 người chết do hậu quả khí hậu mà nó để lại.
5. Sự tuyệt chủng ở Kỷ Phấn Trắng thứ ba
Cấp độ: Vụ nổ lớn nhất lịch sử Trái Đất
Khoảng 65 triệu năm trước một sự kiện được biết đến như Kỷ Phần Trắng thứ ba đã gây ra sự tuyệt chủng của rất nhiều giống loài, nhưng phổ biến nhất là sự tuyệt chủng của các loài khủng long. Rất nhiều nhà khoa học tin rằng việc này xảy ra bởi vì một chấn động từ một hành tinh nhỏ tạo ra thiên thể Chicxulub đâm vào trái đất, được tìm thấy ở bờ biển Yucatan Peninsula. Theo ước tính sức công phá của vụ nổ có thể so sánh tương đương với 96 tỉ tấn TNT, hay khoảng 1,7 triệu quả bom Sa hoàng. Điều này đủ để làm vụ chấn động này là một trong những vụ nổ lớn nhất từng xảy ra trên Trái Đất mà có đầy đủ bằng chứng địa sinh học chứng minh.
4. GRB 080319B
Cấp độ: Vụ nổ lớn nhất từng được con người chứng kiến trực tiếp
Vụ nổ của các tia Gamma được biết đến như những vụ nổ kinh hoàng nhất trong vũ trụ. Nhưng nguyên nhân trực tiếp gây ra vụ nổ những tia Gamma vẫn chưa được lý giải một cách hoàn toàn, mặc dù hầu hết các nhà thiên văn học cho rằng chúng có liên quan tới các sao băng có kích thước cực kì lớn. Vụ nổ tia Gamma kéo dài trong khoảng 20-40 giây và làm tỏa sang chùm tia Gamma theo một hưởng rất hẹp. Vụ nổ các tia Gamma là cực kì hiếm, mỗi vụ nổ chỉ xảy ra một lần sau hàng trăm triệu năm ở mỗi ngân hà. Ngày 19/3/2008, một vụ nổ tia Gamma được biết đến với cái tên GRB 080319B diễn ra và có thể nhìn thấy bằng mắt thường trong khoảng 30 giây. Vụ nổ xảy ra cách Trái Đất 7,5 triệu năm ánh sáng khiến nó trở thành vụ nổ xa nhất có thể chứng kiến bằng mắt thường. Vụ nổ có sức công phá tương đương 2Ã – 1034 tấn TNT hay khoảng 10.000 lần lượng thuốc nổ TNT có khối lượng bằng Mặt Trời được kích nổ cùng một lúc.
3. SN2006gy
Cấp độ: Sao băng lớn nhất từng được biết
Ngày 16/9/2006, một sao băng lớn nhất từng được biết đến với cái tên SN2006gy đã được phát hiện. Một sao băng, siêu sao băng có kích thước vô cùng lớn là một trong những sự kiện tàn phá nhất trong vũ trụ và được tin rằng đây chính là cội nguồn của những vụ nổ tia gamma. SN2006gy xảy ra ở khoảng cách 230 triệu năm ánh sáng so với Trái Đất khi mà một ngôi sao có kích thước lớn hơn Mặt Trời 150 lần tự phá hủy. Khối lượng năng lượng sinh ra từ siêu sao băng này ước tính tương đương 2.5Ã-1035 tấn TNT, hoặc tương đương với lượng năng lượng sinh ra từ tất cả các chòm sao từ giải Xử Nữ trong một phút. Tuy nhiên, vì các siêu sao băng thường được tạo thành từ những ngôi sao rất to, thường thì các nhiên liệu sau khi các chòm sao phát nổ tiếp tục tự phân hủy tiếp. Đôi khi các nguyên liệu này tự phân hủy cho đến khi biến mất hẳn. Điều đồng này nghĩa với việc lỗ đen được tạo thành từ rất rất nhiều các siêu sao băng.
2. GRB 080916C
Cấp độ: Vụ nổ lớn thứ nhì vũ trụ
Vũ trụ là một nơi rất rộng lớn, các thiên thể lớn rất khó lý giải và vụ nổ lớn nhất, GRB 080916C cũng không phải là một ngoại lệ. GRB 080916C là một vụ nổ tia gamma đầu tiên được ghi nhận vào 16/9/2008. Vụ nổ xảy ra cách trái đất khoảng 12,2 tỉ năm ánh sáng và kéo dài khoảng 23 phút, có thể coi là một khoảng thời gian rất dài đối với một vụ nổ tia gamma. Trong 23 phút này, những vụ nổ tia gamma sinh ra một lượng năng lượng nhiều hơn lượng năng lượng sinh ra từ tất cả các dải sao trong ngân hà. Theo ước tính, vụ nổ sinh ra một khoảng năng lượng bằng khoảng 2 triệu tấn TNT, tương đương 3 tỉ quả bom Sa hoàng nổ liên tục mỗi giây trong 110 triệu năm hay khoảng 7.000 lần lượng năng lượng mặt trời sinh ra trong cả quá trình tồn tại của nó.
1. Big Bang
Cấp độ: Vụ nổ mạnh nhất, kinh hoàng nhất trong lịch sử vũ trụ
Big Bang thực sự xứng đáng đứng đầu trong bảng xếp hạng này. Tuy nhiên, về mặt cơ bản, Big Bang không phải là một vụ nổ. Một vụ nổ chỉ xảy ra khi các phần tử vật chất di chuyển nhanh qua không gian từ một điểm áp suất cao đến một điểm có áp suất thấp ở một tốc độ vô vô cùng nhanh. Trong thực tế, bởi vì vũ trụ vẫn đang nở ra liên tục, vẫn có giả thuyết cho rằng quá trình Big Bang vẫn đang xảy ra. Một quan niệm sai lầm khác về thuyết Big Bang cho rằng nó lý giải tại sao vũ trụ được hình thành hay phần tử vật chất và năng lượng đầu tiên ra đời như thế nào. Ngược lại, thuyết Big Bang chỉ lý giải tại sao vũ trụ lại phình ra.
