Trang Chính
10 dự báo khoa học và công nghệ năm 2009
Không chỉ mang đến những nền tảng quan trọng cho sự phát triển khoa học trong năm tới, 10 phát kiến dưới đây sẽ còn định hướng công nghệ trong tương lai
1. Lưu trữ... gió. Các chuyên gia ở Công ty Năng lượng lưu trữ Iowa (Mỹ) vừa có một phát kiến độc đáo: Sử dụng sức gió để nén và lưu trữ không khí trong các bể chứa dưới lòng đất, sau đó sẽ sử dụng để chạy các máy phát. Hiện tại họ cũng đang kiểm tra những giếng mới vừa được khoan và sẽ hoàn thành vào năm tới để phục vụ các nông trại gió lớn nhất thế giới, trong đó có dự án nhà máy điện gió 3.000 megawatt vừa được lên kế hoạch xây dựng tại quận Briscoe ở Texas...
2. Mô cấy hydrogel. Khoa học về kỹ thuật tạo mô phục vụ cho việc nuôi cấy xương, ghép mạch máu mới và thay thế cơ quan... đang bắt đầu gặt hái những thành quả ngoạn mục. Thành công mới nhất là loại sản phẩm hydrogel, những chuỗi polymer thấm hút cực mạnh. Các nhà nghiên cứu ở Đại học Carnegie Mellon còn khai thác hydrogel để tạo mô răng và một số tế bào cấy khác. Đặc biệt, sản phẩm BST-CarGel tổng hợp của Công ty Công nghệ sinh học Biosyntech dự kiến sẽ có mặt vào năm tới, còn có hoạt tính tái tạo sụn hết sức ấn tượng khi kết hợp với các tiểu huyết cầu trong máu. Dự kiến sẽ có những liệu pháp chữa trị mới trong năm 2009 sau khi các thí nghiệm lâm sàng cho kết quả như mong đợi.
3. Tia T. Tia T hay sự bức xạ Terahertz xảy ra ở tần số khoảng một nghìn tỉ hertz trên dải quang phổ điện tử. Điểm đặc biệt của tia T là không có hiện tượng ion hóa, nên không tiềm ẩn tác nhân ung thư, mặc dù cũng xuyên qua quần áo, vật chất. Chính điều này làm cho tia T khá lý tưởng trong kiểm tra an ninh và ứng dụng y khoa, như để phát hiện sớm ung thư da và triệu chứng khiếm khuyết xương. Cho đến gần đây, việc tạo ra tia T vẫn còn là bí mật, nhưng các nhà nghiên cứu Đại học Harvard vừa nhận bằng sáng chế về nguồn nhiệt này, và các nhà khoa học ở Phòng Nghiên cứu quốc gia Argonne cũng đang phát triển loại máy tạo tia T di động.
4. Công nghệ Pico. Các nhà vật lý Đức trở thành người mở đường kỷ nguyên công nghệ siêu nhỏ vào giữa năm nay khi đo được khoảng cách bằng picomét từ việc sử dụng kính hiển vi điện tử đặc biệt có độ siêu phân giải. Nếu từ công nghệ micro (1 microm = 1.10-6m: một phần triệu mét) sang công nghệ nano (1 nano = 1.10-9m: một phần tỉ mét) là một bước tiến quan trọng thì công nghệ pico (1 picom = 1.10-12m: một phần nghìn tỉ mét) thực sự là bước nhảy vọt. Trên cơ sở này, nguyên mẫu hệ thống chuẩn TEAM (Transmission Electron Aberration-corrected Microscope) của Bộ Năng lượng Mỹ sẽ được ứng dụng trong năm 2009, cho các nhà khoa học khả năng quan sát được từng nguyên tử carbon riêng rẽ.
5. Siêu UAV HALE. Hồi giữa năm nay, nguyên mẫu HALE đầu tiên, Zephyr, do Công ty QinetiQ của Anh chế tạo đã bay được thời gian kỷ lục 82 giờ. Hoạt động bằng năng lượng mặt trời từ những panel thu nhiệt mỏng như giấy lắp trên hai cánh, Zephyr sẽ tự sạc điện cho các pin lithium-sulfur nhằm duy trì độ cao khi về đêm.
Thế hệ UAV HALE tiếp theo sẽ có nhiều ưu việt hơn để đảm nhiệm chức năng giám sát từ trên cao. Những nhà thầu tầm cỡ như Boeing và Lockheed Martin cũng đang nhắm đến khả năng khai thác công nghệ này vào đầu năm 2009, giai đoạn tiếp theo là sẽ tiến hành những chuyến bay thử nghiệm kéo dài 3 tháng và sẽ ứng dụng cho các vệ tinh quỹ đạo tầm thấp. Cơ quan Nghiên cứu và Ứng dụng công nghệ vũ khí mới (DARPA) thuộc Bộ Quốc phòng Mỹ vừa khởi động dự án kền kền (Vulture) với loại máy bay không người lái (UAV) có thể bay ở tầm siêu cao trong khoảng thời gian lâu đến 5 năm mà không cần tiếp đất.
6. Dây dẫn siêu an toàn. Dự án Hydra (tên mã của mạng lưới truyền tải điện Manhattan, New York) sẽ nâng cấp toàn diện vào năm 2010 với loại cáp siêu an toàn làm từ nitrogen lỏng tự làm lạnh. Đây là sản phẩm đầu tiên của Công ty American Superconductor, có khả năng truyền tải lượng điện gấp 10 lần so với loại cáp đồng truyền thống với chỉ số trở kháng (impedance) thấp hơn đáng kể. Điểm đáng chú ý của dự án là thế hệ cáp truyền siêu dẫn - vừa được cho lắp đặt thử nghiệm tại đảo Dài (Long Island, California) và tiếp theo sẽ là thành phố New York - ít có nguy cơ cháy nổ hay hư hại khi dòng điện bị tăng giảm thất thường, nên sẽ bảo đảm nguồn điện ổn định hơn cho các lĩnh vực quan trọng khi thời tiết khắc nghiệt, tai nạn điện hay bị tấn công khủng bố.
7. Vỏ lốp chống trượt. Một nghiên cứu chuyên ban của Chính phủ Hoa Kỳ hồi năm 2006 cho thấy nếu giảm chỉ số kháng trượt EPA đến 10% có thể sẽ tiết kiệm năng lượng tiêu hao đến 20%. Và năm ngoái, Quốc hội Mỹ cũng đã thông qua điều luật yêu cầu các nhà sản xuất ô tô thực hiện tiết kiệm nhiên liệu từ công nghệ sản xuất lốp đến cuối năm 2009. Công ty đầu tiên hưởng ứng chỉ thị này là Michelin với thế hệ vỏ lốp Latitude Tour có đến 33% lợi thế chống trượt so với loại truyền thống. Hiện tại, loại lốp “xanh” có ta-lông thấp cùng hàm lượng silica được các kỹ sư hàng đầu của Michelin và Bridgestone pha trộn vào hỗn hợp khi sản xuất đã chứng minh hiệu quả về tiết kiệm nhiên liệu. Các nhà sản xuất ô tô hàng đầu thế giới cũng đang nhắm đến công nghệ này để trang bị cho loại xe lai, sẽ trở thành tiêu chuẩn đối với nhiều loại xe mới để tăng tối đa tỉ lệ tiết kiệm nhiên liệu.
8. Công cụ cộng tác. Những người làm việc trong các dự án nhóm thường phải chép lại công việc của từng cá nhân trong ê-kíp nghiên cứu thông qua web nội bộ, một thao tác đòi hỏi nhiều thời gian và thường không cho hiệu quả cao. Thế nhưng, với công cụ cộng tác mới SearchTogether vừa được Microsoft bổ sung, sẽ cho phép các nhóm người kết hợp nghiên cứu với tính hiệu quả cao nhất. Phiên bản beta vừa ra mắt hồi tháng 4-2008 sẽ là công cụ quan trọng của Internet Explorer, cho phép nhiều người cùng chia sẻ nghiên cứu, phân phối kết quả và đề xuất hướng xử trí những trục trặc phát sinh.
9. Màn hình siêu phân giải. Nhà sản xuất Philips vừa tiếp cận loại công nghệ mới từ không gian 3 chiều để thiết kế thế hệ màn hình siêu phân giải. Sản phẩm đầu tiên sẽ có mặt trên thị trường vào năm tới là hệ thống WOXvx, sẽ cho những ảnh ảo có chiều sâu hơn. Hiện Philips đang quảng cáo loại sản phẩm 132 inch; riêng loại màn hình 42 inch với giá 12.000 USD hiện nay vẫn hút hàng. Trong khi đó, những sản phẩm cạnh tranh khác cũng đang đến từ Sharp và một số công ty điện tử hàng đầu, hy vọng sẽ kéo giá thành xuống đáng kể...
10. Cảm biến nhiệt điện. Có thể bạn sẽ ngạc nhiên khi biết rằng chỉ khoảng 1/3 năng lượng xe bạn tiêu thụ để đưa bạn đi, trong khi 2/3 năng lượng còn lại tiêu hao một cách hoang phí như nguồn nhiệt vô ích. Nhưng trong năm tới, nguồn nhiệt này sẽ được tận dụng để tạo ra điện. Hồi tháng 2 vừa qua, Bộ Năng lượng Mỹ cho biết loại vật chất mới này sẽ khai thác hiệu quả đến 300% so với phiên bản thế hệ đầu. Công ty General Motors là doanh nghiệp đi tiên phong trong ứng dụng bộ cảm biến này để trang bị cho một số chi tiết chuyển nhiệt thành điện bao quanh ống xả, sẽ tiết kiệm đến 50% nhiên liệu cho nguyên mẫu xe lai Chevy Suburban xuất xưởng vào năm 2009. Các nhà nghiên cứu cũng đang nhắm đến khả năng khai thác công cụ nhiệt điện kết hợp từ những hệ thống tự điều hòa thông qua các microchip.
Việt Báo (Theo_NLĐ)
